Görevlendirme Süresi Ne Kadar? Tarihsel Arka Plan, Güncel Çerçeve ve Akademik Tartışmalar
Giriş
Kamu kurumlarında ve üniversitelerde “görevlendirme süresi” denildiğinde tek bir kural yoktur; dayanak mevzuata, personel statüsüne ve görevlendirme amacına göre süre sınırları değişir. Bu yazı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun ek hükümleri, 375 sayılı KHK çerçevesinde çıkarılan yönetmelik ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki görevlendirmelerde sürelerin nasıl belirlendiğini, tarihsel gelişimi ve güncel tartışmalarıyla birlikte ele alır.
Tarihsel Arka Plan: Dağınık Hükümlerden Çerçeve Kurala
Uzun yıllar boyunca kurumlar arası geçici görevlendirmeler farklı kanun ve kurum içi düzenlemelere dayandığından uygulamada yeknesaklık sağlanamıyordu. 2018 sonrası dönemde 375 sayılı KHK’ya eklenen Ek 25 maddesi, statüler üstü bir çerçeve kurdu; 2019 tarihli Kurumlar Arası Geçici Görevlendirme Yönetmeliği ise usul ve esasları somutlaştırdı. Yönetmelik, görevlendirme onayı, tebliğ ve uzatma süreçlerinde ortak bir dil oluştururken, süre sınırına ilişkin temel kuralı da ortaya koydu. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
Memurlar İçin Süre: 657 sayılı Kanun Ek 8 ve 375 sayılı çerçevenin kesişimi
657 sayılı Kanun Ek Madde 8 memurlar için “geçici süreli görevlendirme süresi bir yılda altı ayı geçemez” kuralını getirir. Ayrıca özel bir hüküm olarak, yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri için azami süre iki yıl olup bir katına kadar uzatma imkânı vardır. Bu hükümler uzun süredir uygulamada temel referans kabul edilir. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
Diğer yandan, 375 sayılı KHK Ek 25 dayanaklı Kurumlar Arası Geçici Görevlendirme Yönetmeliği “geçici görevlendirme en fazla bir yıl olarak yapılabilir ve her defasında bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir” der; toplamda altı ayı aşan görevlendirmelerde personel muvafakati şarttır. Böylece yönetmelik, farklı statüler için ortak bir üst çerçeve sunar ve prosedürü netleştirir. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
Uygulamada şu ayrım öne çıkar: Memurlar bakımından 657 Ek 8’deki “yılda altı ay” tavanı temel sınır olarak yorumlanır; yönetmelikteki “bir yıl” hükmü ise daha çok farklı statüler (ör. sözleşmeli/işçi/akademik unvanlar) için genel bir tavan ve usul hükümleri getirir. Bu çift katmanlı yapı, kurumların işlem tesis ederken hangi hükmü dayanak aldıklarına göre pratikte farklılıklar doğurur. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
Akademide Süre: 2547 sayılı Kanun’un 35 ve 39. maddeleri
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu iki ana kanaldan görevlendirme öngörür. Madde 39 kapsamında öğretim elemanları; bilimsel toplantılara katılmak, inceleme/araştırma ve uygulama yapmak için kısa süreli (en çok üç ay) görevlendirilebilir. Bir haftaya kadar olan ve yolluk-yevmiye gerektirmeyen görevlerde yönetim kurulu kararı aranmayabileceğine dair uygulama notları da yerleşik hale gelmiştir. Ayrıca belirli şartlarla yurtdışında bir yıla kadar görevlendirme örnekleri mevcuttur. :contentReference[oaicite:4]{index=4}
Madde 35 ise öğretim elemanı yetiştirme amacına dönük, başka üniversiteye geçici tahsis/görevlendirme mekanizmasını düzenler; süre, proje ve lisansüstü eğitim süreçlerine paralel biçimde kurumsal kararlara ve YÖK uygulamalarına bağlı olarak değişir. Son yıllardaki karar ve görüş yazıları, mecburi hizmet, ilişik kesme ve kadro tahsisine ilişkin uygulama ayrıntılarını şekillendirmiştir. :contentReference[oaicite:5]{index=5}
Uygulamadaki Ana Kurallar: Kısa Özet
Memur (657 Ek 8)
Yıllık üst sınır: 6 ay. Bazı özel durumlarda (ör. yurtdışı güvenlik görevlileri) 2 yıl ve bir katına kadar uzatma mümkündür. Görevlendirmelerin göreve ilişkin olması ve pek çok durumda muvafakat aranması esastır. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
Kurumlar arası genel çerçeve (375 Ek 25 – Yönetmelik)
İlk atama: en fazla 1 yıl; uzatma: her defasında 1 yılı aşmamak kaydıyla. Toplamda 6 ayı geçen görevlendirmede personel muvafakati şarttır; onay makamı bakan/üst yönetici düzeyindedir. :contentReference[oaicite:7]{index=7}
Akademik (2547/39 ve 35)
39. madde: kısa süreli görevler en çok 3 ay; belirli koşullarda yurtdışı 1 yıla kadar. 35. madde: lisansüstü eğitim/araştırma amaçlı görevlendirmelerde süre; program, proje ve YÖK kararlarına bağlı olarak belirlenir. :contentReference[oaicite:8]{index=8}
Güncel Akademik Tartışmalar
Güncel tartışmalar üç eksende yoğunlaşıyor:
(1) Paralel normlar nedeniyle (657 Ek 8’in “yılda 6 ay” sınırı ile 375 Ek 25 yönetmelik çerçevesinin “1 yıl + uzatma” kurgusu) uygulamada yeknesaklık sorunu;
(2) muvafakat eşiğinin 6 ayı aşan görevlendirmelerde zorunlu olması nedeniyle personel hareketliliğinin kurumsal ihtiyaç–bireysel tercih dengesinde yeniden tartışılması;
(3) üniversitelerde 39. maddenin “kısa süreli” niteliğinin korunması, “eğitim/araştırma” amacı dışına çıkmaması ve 35. maddede mecburi hizmet, kadro tahsisi ve ilişik süreçlerinin öngörülebilirliği. İdari yazışmalar, üniversite duyuruları ve uygulama rehberleri bu başlıklarda sık güncellenmektedir. :contentReference[oaicite:9]{index=9}
Sonuç: “Ne kadar?” sorusunun kısa cevabı, “Hangi dayanak?”
“Görevlendirme süresi ne kadar?” sorusunun doğru yanıtı, hangi kanun ve maddeye dayandığını netleştirmeye bağlıdır:
Memur statüsünde iseniz, 657 Ek 8’in yılda 6 ay sınırı ve istisnaları;
kurumlar arası karma statüler için, 375 Ek 25 dayanaklı yönetmeliğin 1 yıl + uzatma rejimi;
akademide ise 2547/39’un 3 ay (kısa süreli) ve belirli durumlarda yurtdışı 1 yıl çerçevesi ile 35. maddenin eğitim/araştırma amaçlı görevlendirmeleri esas alınır. Mevzuatın sık güncellendiği ve kurum içi düzenlemelerin farklılık gösterebildiği unutulmamalıdır; işlem yapılacak tarihteki duyuru ve yönergeler mutlaka kontrol edilmelidir. :contentReference[oaicite:10]{index=10}
Kaynaklar
— Kurumlar Arası Geçici Görevlendirme Yönetmeliği (375 sayılı KHK Ek 25 dayanaklı). Süre, uzatma ve muvafakat hükümleri için bkz. maddeler. :contentReference[oaicite:11]{index=11}
— 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Ek Madde 8 (memurlar için “yılda 6 ay” sınırı, özel istisnalar). :contentReference[oaicite:12]{index=12}
— 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu 39. madde (kısa süreli—3 ay) uygulama notları ve iş akış şemaları; 35. madde bağlamındaki görevlendirme pratiği. :contentReference[oaicite:13]{index=13}