Zihin ve Neşe Yazılar

Gut Hastalığı Geçer Mi? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimenin gücü, hem insan ruhunun derinliklerine iner hem de vücudun sancılı anlarını dindirebilir. Edebiyat, her zaman tıbbi bir iyileştirme aracı olmasa da, kelimelerle ve anlatılarla yapılan bir tedavi, insan ruhunun en karanlık köşelerinde ışık olabilir. “Gut hastalığı” gibi fiziksel acılarla boğuşan bir insanın, bir romanın satırları arasında kaybolması, yavaş yavaş acılarından uzaklaşması mümkündür. Edebiyat, tıpkı bir şifa kaynağı gibi, insanın varoluşsal dertlerini, hastalıklarını ve duygusal yüklerini dönüştürebilecek bir güç taşır. Peki, ya gut hastalığı geçer mi? Gut Hastalığı: Bedensel Acının Edebiyatla Yansımaları Gut hastalığı, eklemler üzerinde yoğunlaşan şiddetli bir ağrı ile bilinir…

İlk Türk Boksör Kimdir? Farklı Bakış Açılarıyla Bir Zaman Yolculuğu Kimi zaman bir sporcu sadece ringde değil, toplumun zihninde de mücadele eder. “İlk Türk boksör kimdir?” sorusu da aslında bir isimden çok, bir dönemin ruhunu ve farklı bakış açılarını anlamakla ilgilidir. Bu yazıda, hem tarihsel hem de toplumsal yönleriyle bu soruya yaklaşacağız. Erkeklerin genellikle istatistikler ve başarılarla ölçtüğü, kadınların ise duygusal miras ve toplumsal etkiler üzerinden yorumladığı bu konuya birlikte derinlemesine bakalım. — İlk Türk Boksör Kimdir? Tarihsel İzler Üzerine Türkiye’de boksun geçmişi, Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar uzanır. Osmanlı döneminde dövüş sporları daha çok güreşle anılırken, Batı’dan gelen boks 1920’lerin…

Dede Korkut’ta Tepegöz Hikâyesi Ne Anlatır? Basat’ın Tepegöz’ü Öldürmesi Üzerine Tarihsel ve Düşünsel Bir Okuma Oğuz anlatı evreninin en çarpıcı sahnelerinden biri, “Basat’ın Tepegöz’ü Öldürmesi” boyudur. Bu hikâye yalnızca bir canavar avını değil; sınırın, düzenin ve toplumsal sözleşmenin kırılganlığını işler. Tepegöz, Oğuz düzeninin içine yerleşmiş, ondan beslenen ama onu tanımayan bir “öteki”dir; Basat ise sınırda yetişmiş, kurda-kuşa karışmış ama nihayetinde boy düzenini omuzlayan liminal bir kahramandır. Hikâyenin Omurgası: Beslenme, Fidye ve Tükenme Tepegöz, sürüleri ve insanları yiyerek Oğuz ilini tüketir. Başlangıçta “fidye ve kurban”la yetinir; düzenli bir vergi gibi can ve mal alır. Bu, bir bakıma şiddetin rasyonelleşmesidir: Oğuz beyleri…

Kaynakların sınırlı, ihtiyaçların ise sonsuz olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Her ekonomik karar, aslında bir tercih ve fedakârlık hikâyesidir. Bir ekonomist olarak suya baktığımda yalnızca bir doğal kaynak değil, aynı zamanda bir ekonomik değişken, bir üretim girdisi ve en önemlisi bir refah belirleyicisi görürüm. Çünkü ekonomi, tıpkı doğa gibi, döngüseldir. Bu yazıda “Hidrosfer hangi bilim inceler?” sorusunu yalnızca coğrafi bir merak olarak değil, ekonomik bir bakışla ele alacağız. Çünkü suyu anlamak, geleceğin ekonomisini anlamaktır. — Hidrosfer Nedir ve Hangi Bilim Dallarınca İncelenir? Hidrosfer, yeryüzündeki tüm suların (okyanuslar, denizler, göller, nehirler, yer altı suları ve atmosferdeki su buharı dahil) oluşturduğu küredir. Bu…

Göbeklitepe Hikayesi Gerçek mi? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü Üzerine Pedagojik Bir Yolculuk Bir eğitimci olarak, öğrenmenin yalnızca bilgi edinme değil, insanın kendini yeniden inşa etme süreci olduğuna inanırım. İşte bu nedenle “Göbeklitepe hikayesi gerçek mi?” sorusu, tarihsel bir meraktan öte, öğrenmenin doğasına dair derin bir çağrıdır. Her öğrencinin, her bireyin içinde bir “Göbeklitepe” vardır — keşfedilmeyi bekleyen, anlam arayışının ilk tapınağı. Bu yazıda, öğrenme teorilerinin ışığında Göbeklitepe’nin pedagojik anlamını ve insanlığın eğitim serüveniyle kurduğu güçlü bağı inceleyeceğiz. — 1. Öğrenme: Bilginin İnşası, Tarihin Yeniden Yazımı Göbeklitepe, insanlık tarihinin bilinen ezberlerini bozan bir keşifti. Yani bir anlamda, insanlığın “öğrenme biçimi”ni değiştiren bir…

Şunu baştan söylemeliyim: Farklı kültürlere, farklı toplumlara ve farklı yaşam tarzlarına ilgi duyan biriyim. “Vakum makinesi ile neler yapılabilir?” sorusu bana sadece teknik bir cevap çağrıştırmıyor. Bu soru, evrensel ihtiyaçlarla yerel çözümlerin nasıl buluştuğunu, bir makinenin nasıl farklı anlamlara bürünebildiğini düşündürüyor. Gelin birlikte, bu basit gibi görünen cihazın küresel ve yerel düzlemlerdeki etkisini masaya yatıralım. Kısa yanıt: Vakum makineleri, temizlikten gıda korumaya kadar geniş kullanım alanına sahiptir. Uzun yanıt ise, kültürel algılar ve toplumsal dinamikler üzerinden çok daha zengin bir hikâye sunar. Küresel perspektifte vakum makineleri: Evlerden uzaya Dünyanın farklı yerlerinde vakum makinelerinin kullanım alanları değişse de ortak payda nettir:…

Gerontoloji Bölümü Nasıl Bir Bölüm? Kültürlerarası Bir Bakış Açısı Antropolojik Bir Perspektiften Yaşlanma Kültürlerin çeşitliliğini merak eden bir antropolog olarak, farklı toplulukların yaşlılık ve yaşlanma süreçlerini nasıl algıladıklarını incelemek son derece ilgi çekicidir. Dünyanın dört bir köşesindeki toplumlar, yaşlılık ve yaşlanmaya dair farklı ritüeller, semboller ve toplumsal yapılar geliştirmiştir. Bu, hem bireysel kimlikler hem de toplumsal normlar üzerinde büyük bir etki yaratmaktadır. Gerontoloji, tam da bu noktada devreye girer: yaşlanmanın biyolojik ve psikolojik boyutlarının yanı sıra, toplumsal ve kültürel yönlerini de ele alır. Gerontoloji Bölümüne Giriş Gerontoloji, yaşlanma süreçlerini, yaşlılık döneminin sağlık ve sosyal yönlerini inceleyen disiplinler arası bir bilim…

Bebeğe İsim Ne Zaman Konur Diyanet? — Tarihin ve İnancın Kesişiminde Bir Ritüel Bir tarihçi olarak geçmişle bugünü birleştiren detaylar her zaman ilgimi çeker. İnsanoğlu tarih boyunca doğumu, ölümü ve ismi birer dönüm noktası olarak görmüştür. İsim vermek ise yalnızca bir adlandırma eylemi değil, kimliğin ve varoluşun tescilidir. Her çağda, her toplumda isim koyma eylemi bir anlam taşır; İslâm kültüründe ise bu anlam derin bir manevi bağla güçlenir. Peki Diyanet’e göre bebeğe isim ne zaman konur? Bu sorunun cevabı, yalnızca bir dini hükmü değil, aynı zamanda yüzyıllar boyunca değişmeyen bir kültürel sürekliliği de içinde barındırır. Tarihin Derinliklerinde: İsim Vermenin Kökeni…

Sümbül Ağa aslen nereli? (farklı yaklaşımları kıyaslayan, samimi bir okuma) Farklı açılardan bakmayı seviyorum. Bir tarihi karakterin “aslen nereli?” sorusu bile bizi; kaynak eleştirisinden popüler kültür etkisine, dildeki lakaplardan toplumsal algıya kadar uzanan keyifli bir tartışmaya götürebiliyor. Bu yazıda, cinsiyetlere genellemeler yapmadan iki merceği yan yana koyacağım: veri/kanıt odaklı yaklaşım ile deneyim/toplumsal etkiler odaklı yaklaşım. Hadi birlikte düşünelim. Önce isim: “Sümbül” bir lakap, “Ağa” bir unvan Osmanlı’da “Ağa”, saray ve askerî hiyerarşide yaygın bir unvandı; “Sümbül” ise kişilere verilen bir lakap olabiliyordu. Popüler kültürde ise “Sümbül Ağa”, özellikle Muhteşem Yüzyıl dizisiyle bilinen bir harem görevlisi karakteri olarak öne çıkıyor. Dizi,…

Çekirge ile Nasıl Mücadele Edilir? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Edebiyat, yalnızca insan ruhunun derinliklerini keşfetmekle kalmaz; bazen bir kelime, bir olay ya da bir metafor, tüm dünyayı farklı bir bakış açısıyla görmemize olanak tanır. Çekirge, yalnızca doğada bir hayvan türü değil, aynı zamanda pek çok edebi eserde kullanılan güçlü bir sembol, bir metafordur. Peki, çekirgeyi edebi bir mercekle incelediğimizde, onunla nasıl mücadele edilir? Bu yazıda, çekirgeyi yalnızca bir zararlı böcek olarak değil, aynı zamanda çeşitli edebi temaların ve anlatıların yansıması olarak ele alacağız. Çekirgeyle mücadele etmenin edebi anlamlarını keşfedecek ve bu anlamları farklı metinler, karakterler ve temalarla birlikte çözümleyeceğiz. Çekirge:…